Tập tính nở hoa của lan Hồ Điệp là vào tháng 3 đến tháng 5, do các giống hoa đều không nở đúng dịp Tết vì thế cần điều khiển lan Hồ Điệp ra hoa mới có thể có hoa nở bán vào dịp tết. Vậy phải làm sao để lan hồ điệp có thể ra hoa vào đúng dịp tết?
Nhiệt độ là yếu tố quyết định tới sự phân hoá mầm hoa của lan Hồ Điệp. Ở các thời vụ mà nhiệt độ trung bình > 25oC (vụ xuân, hạ, thu) thì Lan Hồ Điệp không thể phân hoá mầm hoa. Ở điều kiện xử lý chỉ sau 30 ngày đã có sự xuất hiện mầm hoa và sau 100 ngày xử lý đạt 70,75% số cây có mầm hoa. Còn trong điều kiện vụ đông của miền bắc Việt Nam do có nhiệt độ thấp nên lan Hồ Điệp cũng có thể ra hoa. Tuy nhiên do điều kiện tự nhiên – chế độ nhiệt của từng ngày luôn có sự thay đổi cao thấp khác nhau vì vậy sau 100 ngày chỉ đạt được 35,50% số cây có mầm hoa.
Trong khả năng không làm cho lá cây bị cháy nắng, nếu tăng cường độ chiếu sáng (15.000 – 30.000 lux) có thể thúc đẩy sự phân hoá ra chồi hoa, tăng tỷ lệ nở hoa.
Cây lan Hồ Điệp trồng trong các điều kiện thích hợp nhất thì phải mất 16-20 tháng mới ra hoa đợt đầu tiên. Lan Hồ Điệp là loại cây hoa lâu năm, thông thường mà nói, tuổi cây càng cao thì độ nở hoa tập trung càng cao, số lượng hoa cũng tăng lên, đường kính hoa tăng, thời kỳ ra hoa càng kéo dài. Chỉ những cây có thời gian nuôi trồng được ít nhất 1 năm mới có khả năng ra hoa. Tuy nhiên sau cùng thời gian cũng như chế độ xử lý như nhau thì cây có độ tuổi càng lớn cho tỷ lệ ra mầm hoa càng cao. Với những cây > 20 tháng tuổi, đạt tỷ lệ ra hoa 75%.
Hoa lan Hồ Điệp thuộc loại hoa tự tổng quan, khi cành hoa mọc dài đến 5cm, trên đầu chóp bắt đầu xuất hiện vài búp phiến; khi cành mọc dài 6,5 cm, các chồi sơ cấp trong các búp phiến của cành hoa bắt đầu phân hoá ra các phiến hoa; khi cành hoa mọc dài đến khoảng 10 – 15cm thì các chồi hoa mới hoàn toàn phân hoá. Vì vậy giai đoạn phân hoá chồi hoa cần bảo đảm giữ nhiệt độ thấp (18 – 25oC) hoặc xử lý ở nhiệt độ chênh lệch ngày đêm 8 – 10%. Lan Hồ Điệp cũng là loại hoa tự vô hạn, thời gian xử lý lạnh càng dài, số lượng hoa càng nhiều, khoảng cách giữa các bông hoa càng ngắn lại. Nếu nhiệt độ cao hơn 25oC thì sự phân hoá của chồi hoa không diễn ra mà chuyển sang phân hoá thành chồi dinh dưỡng. Khi nhiệt độ thấp hơn 15″C, cây sẽ bị lạnh hại, hoa bị teo đi, không nở được.
Khi chiếu sáng 18.000 – 20.000 lux, chỉ đạt đến không bị khô héo lá là được. Lan Hồ Điệp từ lúc xử lý lạnh cho đến lúc ra hoa cần 110 – 130 ngày. Căn cứ vào đặc điểm này, có thể thông qua việc điều chỉnh thời điểm thúc ra hoa để có thể thực hiện được việc trồng hoa quanh năm. Ví dụ muốn hoa nở vào dịp Tết Nguyên đán thì thường tháng 8 hay tháng 9 bắt đầu tiến hành xử lý lạnh để thúc hoa.
Cây giống mọc qua gieo hạt sau khi trồng 1,5-2 năm đến lúc chồi hoa phân hoá, thường phát triển không đồng đều, đồng thời trong quá trình trồng, chăm sóc, có những cây thậm chí không mọc ra chồi hoa.
Thông qua việc điều khiển nhiệt độ để khống chế thời kỳ ra hoa của cây. Trong điều kiện trồng cây trong nhà kính, phải thiết kế 2 nhà gồm có nhà kính nhiệt độ cao (25-30ºC) và nhà kính nhiệt độ thấp(18-25ºC). Nhà nhiệt độ cao để cho cây sinh trưởng sinh dưỡng, còn nhà nhiệt độ thấp để cho cây sinh trưởng sinh sản. Cây lan đã qua 1 lần nở hoa, xử lý lạnh 20-40 ngày mới bắt đầu hình thành chồi hoa, sau khi chồi hoa hình thành cần giữ cho nhiệt độ ban đêm ở 18-20oC, trồng tiếp 34 tháng sau sẽ nở hoa. Khi cành hoa mọc dài đến 10-15cm có thể kết thúc việc xử lý ở nhiệt độ lạnh, nếu không sẽ kéo dài thời gian nở hoa. Việc xử lý lạnh thường tiến hành cuối tháng 8 cho đến đầu tháng 9, mỗi 1.000m2 diện tích nhà lưới có thể trồng 2 vạn – 2,5 vạn chậu lan. Mỗi 1.000m2 diện tích nhà lưới có hệ thống điều hoà nhiệt độ (quạt giảm nhiệt, hệ thống tăng nhiệt, các giá trồng di động… ). Cách trồng này ngoài việc phải đầu tư một lượng vốn lớn, ở thời kỳ thúc hoa mỗi tháng còn làm tiêu tốn 4.000 – 6.000 KW điện.
Thông qua khí hậu của núi cao để điều chỉnh nhiệt độ, thúc lan ra hoa vào dịp Tết. Những năm gần đây đã nghiên cứu việc lợi dụng khí hậu vùng núi cao để trồng các loại hoa quý hiếm, và đã thành công trong việc thu được lan Hồ Điệp ra hoa đúng dịp tết. Trên lý thuyết, cứ lên cao 100m so với mặt nước biển thì nhiệt độ lại giảm đi 0,6°c, mặt khác ở độ cao 700 – 1000m thì điều kiện khí hậu của vùng núi có thể tạo nên sự chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm khá lớn. Chỉ cần đáp ứng được yêu cầu về nhiệt độ và độ chênh lệch nhiệt độ ngày đêm cho sự phân hoá của phát hoa thì việc xử lý hoa trên núi cao chỉ cần 20 – 40 ngày là đã phân hoá ra chồi hoa. Phương pháp đưa cây lên núi để thúc ra hoa vào dịp tết là một phương pháp có triển vọng thực hiện và rất kinh tế. Tiền vốn đầu tư cho việc đưa hoa lên núi, chủ yếu là công vận chuyển. Chọn cách đóng gói tốt, giảm thiểu được việc rách, gãy đối với lá và chồi hoa là những việc quan trọng nhất trong việc đưa hoa lên núi xử lý lạnh.
Để có thể thu được những cây hoa đẹp, nên chọn những cây hơn 2 năm tuổi (6-8 lá) để tiến hành xử lý thúc ra hoa, số hoa có thể đạt được trên 10 bông trên một cành.
Nguồn từ: caytrongvatnuoi.com
